Bevolkingsonderzoek voor borstkanker

De Deense hoogleraar Peter C Gøtzsche (sic) publiceerde in 2012 een dik boek over dit onderwerp. Nederland wordt meermaals genoemd.

Zijn basisstelling is dat bevolkingsonderzoek niet alleen een verspilling van belastinggeld is, maar het is ook schadelijk. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat onder vrouwen die meedoen 25% meer behandeld worden voor kanker dan onder de vrouwen in de controlegroepen.

Toch is de algehele sterfte, dus niet alleen aan borstkanker maar ook aan andere oorzaken, significant hoger onder de vrouwen van het bevolkingsonderzoek. Dit valt te verklaren doordat bij een mammografie ook langzaam-groeiende tumoren worden ontdekt die vervolgens behandeld worden al zou de vrouw honderden jaren oud moeten worden om er ooit last van te krijgen. Bovendien zijn de behandelingen zelf – borstamputatie, bestraling, chemo – schadelijk voor de gezondheid. Zelfs de mammografie is niet onschuldig.

Tegelijkertijd krijgen de vrouwen bij wie geen tumoren worden ontdekt een valse voorstelling van hun veiligheid. De gevaarlijke tumoren, het soort dat snel groeit en uitzaait, worden bij bevolkingsonderzoek zelden ontdekt, juist omdat ze snel opkomen en groeien, dus er niet zijn op het moment van het onderzoek. De beste manier om borstkanker op te sporen, stelt Gøtzsche, is naar de dokter gaan wanneer zich symptomen voordoen.

Vanzelfsprekend is Gøtzsche zeer onpopulair onder beroepsgroepen die economisch of politiek belang hebben bij bevolkingsonderzoek.