naar hoofdpagina


Voor achtergrondartikel, klik op kop.

18.11.14

Meet the Xperts II

Uw voorzitter heeft namens u dit symposium bezocht na een tip van een lid. Hebt u ook een tip? Meld het ons!

Het droeg het predicaat bijscholingssymposium omdat bepaalde beroepsbeoefenaren in de GGZ met hun aanwezigheid vijf punten konden scoren op de verplichte bijscholingen. Psychiaters schoven uit want hun beroepsvereniging wilde het symposium geen erkenning verlenen. Het was onvoldoende 'wetenschappelijk.' Er waren sowieso slechts een handjevol psychiaters aanwezig volgens de deelnemerslijst. Er waren meer verpleegkundigen en psychologen, die wellicht wél in aanmerking kwamen. De meesten van de 350 deelnemers waren 'ervaringsdeskundigen'. Toen een van de buitenlandse sprekers vroeg, 'Wie werkt bij de GGZ?' gingen weinig handen omhoog.

Dat we hier kwamen om iets te leren viel nauwelijks op. Het werd dan ook een festival genoemd, dat opende en sloot met oorverdovende popmuziek waarop het publiek werd aangemoedigd te klappen en dansen. Na afloop was een borrel met DJ. Op de verschillende kramen werden relatiegeschenken in overvloed uitgedeeld: pennen, speldjes, sleutelringen, winkelwagenmunten, armbanden, ballonnen, theelichtjes, waterflessen, pepermunten, sokken en nog meer pennen, allemaal bedrukt met logos van verschillende organisaties. Kortom, er werd hier iets verkocht, dat was duidelijk. Maar wat?

Hoofdzakelijk, maar niet uitsluitend, werd reclame gemaakt voor ervaringsdeskundigheid. Er waren kramen die opleidingen of certificaten boden voor ervaringsdeskundigen, maar ook kramen waar verteld werd over projecten met of onder leiding van ervaringsdeskundigen. Tevens waren er workshops over dit onderwerp, en motiverende sprekers uit de VS die vertelden over hun activiteiten als ervaringsdeskundigen daar. De metaforen vlogen om de oren: herstel, grip, triggers, structuur, ingezakt huis, crisis, dagelijks onderhoud, bewustwording, druk in het hoofd, over het randje, werk in uitvoering, maskers, enz. Ons lievelingswoord kwam ook voor: zelfbeschikking.

Dit was het tweede symposium in dit kader georganiseerd door 'sociaal psychiatrisch verpleegkundige' Rokus Loopik en zijn maat psychiater Jules Tielens, die tevens de popmuziek maakte en daar workshops over gaven. Zij zetten zich tegenwoordig in voor begeleiding door ervaringsdeskundigen, dat meer effectief zou zijn in het bereiken van 'herstel' dan de gevestigde GGZ, waar zijzelf overigens zich jarenlang schuldig aan hebben gemaakt en waarvoor zij niet om vergiffenis vragen.

De methodes die in dit symposium werden gepropageerd zijn verre van nieuw. Ze bestonden zo lang de psychiatrie bestaat. In de 18de eeuw was het Pinel in Frankrijk, in de 19de de Quakers in de VK en de VS, in de vroege 20ste Basaglia in Italië en in de beruchte jaren zestig Laing, Estherson, Cooper, en nog heel veel meer. Ook Nederland kent 'antipsychiaters', best veel voor een klein land, o.a. Foudraine, Romme, Petry en Van Os. Dit zijn psychiaters die niet tegen psychiatrie zijn, maar beweren een betere methode te hebben gevonden dan de algemeen gevestigde psychiatrie. Desalniettemin zijn er in Nederland evenals in andere z.g. ontwikkelde landen meer 'psychiatrische patiënten' dan ooit en is de belastingbetaler meer geld kwijt aan psychiatrie dan ooit. Hoe kan dat, als een effectieve methode om tot herstel te komen telkens opnieuw is ontdekt?

Vooropgesteld is dat er voorlichting werd gegeven over voortreffelijke projecten, aangenomen dat die voorlichting waarheidsgetrouw is.

Aan een van de kramen werd verteld over een project om daklozen een kamer aan te bieden in plaats van ze (met dwang!) te laten opnemen in een psychiatrische inrichting. Ooit was dat vanzelf sprekend.

Aan een andere kraam werd verteld over een huis waar iemand in crisis kan verblijven met 24-uurs begeleiding van ervaringsdeskundigen, zonder beroeps-'hulpverleners'. Dit klinkt als Soteria House van Loren Mosher in Californië.

Ook zeer toe te juichen zijn projecten waar mensen die daar behoefte aan hebben door ervaringsdeskundigen worden begeleid in het terugwinnen van de regie over hun eigen leven. Er werd zijdelings verteld dat de methode eveneens van toepassing is op mensen met alleen een lichamelijke aandoening. Ook in de somatische geneeskunde valt een hoop regie terug te winnen.

Ontbrak op het symposium, alhoewel sommigen van de buitenlandse sprekers er wel over zinspeelden, erkenning dat psychiatrie kwakzalverij is waar niemand beter van wordt en iedereen slechter van wordt. Het woord 'herstel' stuiterde door de zalen, maar niemand stelde de vraag, 'herstel van wát?' Een ervaringsdeskundige vertelde mij trots dat zij borderliner is, zonder blijk van besef dat een dergelijke 'diagnose' niet meer is dan medische laster. Zij was dan ook vol lof voor haar 'medicatie' lithium. Ach ja, er zijn ook mensen die gebaat zijn bij homeopathie, acupunctuur, Lourdes, Jomanda, Maria Duval, hoefijzers en wie-weet-wat-nog-meer.

De meeste ervaringsdeskundigen die als voorbeeld werden opgevoerd zijn duidelijk vaardige mensen die na een episode in de psychiatrie eraan zijn ontsnapt. Helaas is niet iedereen die gepsychiatriseerd wordt vaardig. Er zijn ook mensen met échte beperkingen waar de methodes van ervaringsdeskundigen niet bij zullen aanslaan. Overigens ook niet de methodes van de psychiatrie.

Wat werd hier verkocht? Het idee dat projecten buiten de psychiatrie financiering verdienen. In het verleden zijn dergelijke projecten weggedrukt als onvoldoende professioneel. De particuliere daklozenopvang is door de overheid de das om gedaan. Overblijvende instellingen voor daklozenopvang zijn onder één hoedje gaan spelen met de psychiatrie. Tielens en Loopik deden jarenlang in Amsterdam gretig aan deze psychiatrisering mee, zoals zij in de media veelvuldig pochten. Soteria House in de VS is gesneuveld omdat collega's van Loren Mosher het succesvol project 'onwetenschappelijk' bestempelde en hun overheid lobbyde om de financiering in te trekken. Menselijke problemen oplossen zonder psychiatrie is nu eenmaal niet in het belang van de partijen met de macht.

Zwangere vrouwen in een oude woonwijk waar de waterleidingen nog van lood zijn, doen er volgens de Gezondheidsraad goed aan enkel fleswater te drinken.

Huh? En dat PVC dan?

Blogarchief