naar hoofdpagina


Voor achtergrondartikel, klik op kop.

24.4.20

Een artikel vol wishful thinking en leugens...


Echt opgesloten zaten ze niet.
Wel.

Maar wie honderd jaar geleden leed aan een hevige depressie, wanen of hallucinaties, moest zijn geestesziekte zien te overwinnen binnen de muren van het gesticht.
Alsof de 'diagnoses' van toen meer betrouwbaar waren dan tegenwoordig.

‘Ze verbleven vaak doelloos op hun zaal of lagen de hele dag in bed’
En dat is nog steeds zo. Wat zouden ze anders doen?

‘Bijna iedereen zat als het ware ingekapseld in zijn eigen angst of waan.’
We weten niet wat er met hen was. De berichtgeving was toen even belabberd als nu.

Maar het clichébeeld van het gekkenhuis waarin patiënten wegkwijnen, klopt volgens Vijselaar nou ook weer niet. Sterker, in Nederland verbetert de sfeer al in de jaren dertig van de vorige eeuw enorm dankzij zogeheten actieve therapie. Patiënten gaan geregeld aan het werk, ze verbouwen groenten, vlechten manden en schilderen
Dwangarbeid, dus, vermomd als therapie.

wat structuur en rust geeft.
En vooral inkomen voor het gesticht. 

Echt rustig wordt het nooit. Altijd is er wel een patiënt die doorslaat en ‘met servies ging gooien, of erger’, zegt Vijselaar.
In tegenstelling tot degenen die berusten in hun vrijheidsberoving.

Wie volledig ontremt, gaat de isoleercel in, naar de ‘onrustige afdeling’.
En wie in conflict komt met het personeel.

Voor deze ernstig manische en psychotische patiënten is kalmte ver te zoeken: psychiaters geven ze ‘rust’ door ze dagenlang in slaap te brengen met slaapmiddelen.
En er ging nooit eentje dood, beweren ze zeker? En na dat ze dagenlang beroofd waren geweest van hun bewustzijn, konden ze gewoon weer opstaan en wegwandelen?  

‘Dat waren paardemiddelen, het laat zien hoe radeloos psychiaters toen waren’, zegt Toine Pieters, UU-hoogleraar farmaciegeschiedenis.
Dat zijn ze nog steeds. Want onderzoek toont keer op keer dat het meest effectieve middel is een neppil.

Het keerpunt
Er was geen keerpunt.

In 1952 verandert dat. Psychiaters stuiten op een nieuwe klasse slaaptherapiemiddelen, waarvan chloorpromazine de prominentste is. Los toegediend blijkt chloorpromazine bij psychotische patiënten iets onverwachts te doen: zónder het bewustzijn te verliezen, kalmeren ze ervan en beleven ze minder wanen en hallucinaties.
Ze worden gedebiliteerd, en dat ervaart de psychiatrie als verbetering.

Het middel, dat in Nederland als Largactil op de markt komt, maakt zelfs de zwaarste patiënten aanspreekbaar.
Beweerde de artsen die er mee strooiden.

Dat blijkt uit de ooggetuigenverslagen van verplegers en psychiaters uit die tijd, opgetekend in het boek De medicijnrevolutie in de psychiatrie (1950-1985).
Gefinancierd door?

Een verpleger komt tien jaar na de invoering van het middel twee patiënten tegen die in het verleden continu hallucineerden, waarvan er nu ‘één de medische bibliotheek beheerde en de ander het winkeltje’. De rust kwam dus toch.
Ja ja, maar vrij waren ze nog altijd niet.

Perfect waren de chloorpromazines nog niet, benadrukt Pieters. ‘Patiënten kregen soms echt hevige doses met flinke bijwerkingen.
Hetgeen de psychiaters niet kon schelen.

Maar vergeleken bij alles wat psychiaters daarvoor deden was zelfs dát een verbetering.’
Volgens de psychiaters.

De verandering was in die zin geleidelijk in plaats van een duidelijke ommezwaai, vindt Vijselaar. De middelen maakten andere behandelingen volgens hem vooral toegankelijk voor méér mensen.
Dat is waar. Nog nooit zijn zoveel mensen gedrogeerd is tegenwoordig. 

Die steeds vaker naar huis konden.
Ze hadden geen huis.

Hoe staat het er nu voor?
Terugkijkend noemen veel medische bladen chloorpromazine een revolutie.
Dat noemen ze het, ja.

Veel psychische aandoeningen genezen weliswaar nooit,
In tegendeel, vanwege de drogering worden die mensen steeds zieker. 

maar het feit dat behandelingen überhaupt mogelijk zijn, ook buiten de inrichting, is een vooruitgang.
 'Behandelingen' zijn altijd mogelijk. Het is alleen zo jammer dat mensen er enkel erger van worden.

Omdat Nederland nog veel psychiatrische ziekenhuizen telt, bestaat overigens wat controverse over hoe succesvol thuis behandelen hier is, merkt Vijselaar op.
Waar het dan ook plaats vindt, de 'behandeling' is overal even schadelijk.

Tegelijkertijd komen volgens Pieters een hoop psychiatriepatiënten op straat terecht, dakloos: ook dat moet beter.
Ja, want die mensen beschamen de psychiatrie door zichtbaar er alleen erger van te worden.

Conclusie: dit is nepnieuws.

Bert Keizer: U dotterde, met spoed, om een catastrofe af te wenden. Maar toen u niet dotterde bleef de catastrofe achterwege. Moeten we dan niet gaan twijfelen aan de zin van uw dotteren?

Het komt er opneer dat je niets hebt aan een test.

20.4.20

Blogarchief